HPV Aşısı ve HPV Testi

HPV Aşısı ve HPV Testi 

Human Papilloma Virüsü (HPV), cinsel birliktelik ile bulaşan hastalıklardan biridir. Rahim ağzı kanseri, genital siğil gibi hastalıkların temel sebebi olarak görülen HPV, enfeksiyon ile görülen bir rahatsızlıktır. Dünya genelinde cinsel temas yolu ile bulaşan hastalıklar arasında en çok bilinenlerden biridir. HPV, herkes için risk teşkil edebilir bu sebeple de HPV enfeksiyonuna karşı tedbir almak önemlidir. Erken teşhis ile ileri düzey etkilerinden kaçınmanın mümkün olması da kişileri HPV belirtilerine karşı dikkatli olmayı gerekli kılar. Böylece rahim ağzı kanseri gibi önemli sağlık sorunlarına neden olan enfeksiyona karşı önlem alınabilir. 

HPV erken teşhis ile ciddi hastalıklara yol açmadan tedavi edilebilir. Bunun için rutin taramalar, smear testi, jinekolojik kontroller önemlidir. Genital bölge ve penis kanser türleri HPV ile ilişkilendirilebilir. HPV’ye bağlı olarak gelişen kanser türleri tedavilerinin onkoloji uzmanları tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. HPV tipleri risk oranlarına göre yüksek riskli ve düşük riskli olarak iki ayrı grupta incelenir. Yüksek riskli HPV tipleri arasında yer alanlar şunlardır; 

HPV, 200’den fazla türü bulunan bir virüs çeşididir. Bu türlerden bazısı ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirken bazısı ise daha az risk teşkil etmektedir. Kanser oluşumu üzerinde etkisi bulunan HPV türlerinde erken teşhis önemli avantaj oluşturur. Özellikle yüksek risk teşkil eden tiplerin erken teşhis ile önlenebilmesi ve olumlu sonuç alınması mümkün olabilir. Dünya genelinde en çok karşılaşılan HPV tipleri arasında HPV 16 ve HPV 18 gösterilebilir. Bu HPV tipleri rahim ağzı kanserinin oluşumunda da etkilidir. 

HPV Aşısı Nedir? 

HPV aşısı kişileri virüsün etkilediği hastalıklara karşı koruma olanağı sunan bir aşı çeşididir. HPV’den kaynaklı hastalıkların oluşmasını önlemek adına uygulanır. Özellikle genital siğil oluşması durumlarına karşı etkileri gözlemlenebilir. Hpv aşısı ile vücut virüse karşı bağışıklık kazanabilir ve olası bir hastalığı tetikleme durumuna karşı etkili bir koruma sağlar. Vücudun savunma sistemini uyararak gelişebilecek enfeksiyon durumlarına karşı direnci artırabilir. HPV aşısı toplulukta hastalıkların yayılmasının önlenmesi adına önemlidir.  

HPV’nin cinsel yolla bulaşan bir virüs olduğu göz önünde bulundurulduğunda aşının önemi daha iyi anlaşılabilir. Kişiler HPV aşısı ile yalnız kendini değil çevresindeki insanları da koruma altına alma olanağı elde eder. HPV aşısı, 15-45 yaş aralığındaki kadın-erkek her bireye uygulanabilir. Bu sayede kişi sağlığını korumak mümkün olduğu gibi toplum sağlığının da korunması mümkün olur. 

HPV Aşısı Nasıl Yapılır? 

HPV aşısı çoğunlukla 3 doz şeklinde uygulanır. 15 yaşından büyük kişilerde ilk dozu ardından iki ay geçtikten sonra ikinci doz yapılabilir. İkinci dozun ardından ise 6 ay geçmesi beklenir ve üçüncü doz aşı uygulanır. 15 yaş ve altı çocuklarda uygulanması gerektiğinde ise iki doz şeklinde uygulanır ve yaklaşık 6 aylık arayla yapılır. 15 yaş ve altı çocuklarda aşı uygulamasının görülmesi genellikle tedirginlik yaratabilir. Ancak bu uygulamadaki asıl amaç çocukların olası bir temas yolu ile virüse maruz kalmasının önlenmesi ve toplum sağlığını koruma altına alma isteğine dayanmaktadır.  

Ayrıca çocukların cinsel hayatının aktifleştiği yetişkinlik döneminden önce aşılanması olası bir enfekte durumuna karşı önlem oluşturabilir. HPV tiplerinin farklı çeşitlerinin olmasından dolayı kişi virüsle enfekte olsa da aşı olması mümkündür. Bu durumun ana sebebi ise kişi her ne kadar virüsle enfekte olmuş da olsa yüksek risk grubuna ait virüslerin yayılmasını engellemek ve olabilecek hastalıkları önlemek mümkün olabilir. Dolayısıyla HPV aşısı için kişide virüs tespit edilmemesi gibi bir zorunluluk bulunmaz.  

HPV aşısı güncel bilgilere göre 6, 11, 16, 22, 18, 31, 45, 52, 58 HPV tiplerine karşı koruma sağlamaktadır. HPV aşısını erken yaşta olan kişiler ileri bir zamanda virüsün etkilerine ve ciddi sağlık sorunlarına karşı koruma elde edebilirler. Ancak bu durum her zaman geçerli olmayabilir. Aşının etkisiz kalabildiği virüs tipleri de olabilir ve bu durumlara karşı rutin kontroller ve testler ile erken teşhis konularak uygun tedavi yöntemine başlanabilir. Genellikle HPV aşısının 10 yıl kadar koruma sağladığı belirtilirken bu sürenin daha uzun olabilmesi adına çalışmalar da yapılmaktadır. 

HPV aşısında önemli detaylardan birisi de aşının yalnız HPV türlerinden kaynaklı hastalıklara karşı koruma sağlaması, bu virüs dışında kalan bulaşıcı hastalıklara sebep olabilecek durumlara karşı etkisi olmadığıdır. Bu sebeple her ne kadar aşı olunsa da diğer cinsel yolla bulaşabilecek virüslere karşı önlem alınması gerekebilir. Aşının küçük yaşta çocuklarda virüsün zararlı etkilerinden yaklaşık % 86 oranında, yetişkinlerde %71 oranında etkili olduğu gözlemlenmektedir. Bunun yanı sıra HPV’ye bağlı olarak gelişebilecek rahim ağzı kanseri olasılığında aşı sonrası yaklaşık %40 oranında düşüş meydana geldiği de belirtilmektedir. 

HPV Aşısının Yan Etkisi Bulunur Mu? 

HPV aşısı üzerinde yürütülen çalışmalar 10 yıl kadar bir süreyi kapsar. Dolayısıyla bu süre zarfında aşıdan kaynaklı oluşabilecek risk durumları derinlemesine araştırılmaktadır. Genellikle aşı sonrası kişiye bağlı olarak bölgede kızarıklık ve hafif ağrı görülebilir. Bunların dışında çok nadir olarak kusma ve halsizlik de görülebilir. Ancak bu tepkimelerin oluşma oranı çok düşüktür. 

HPV aşısı olacak olan kişilerin aşı içerisinde yer alan bileşenlere karşı alerjik reaksiyon gösterme olasılığına karşı dikkatli olunmalıdır. Özellikle aşıda yer alan mayaya karşı alerjisi olan hastalar için bu durum risk teşkil edebilir. Dolasıyıyla aşı olmadan önce kişilerin alerjik durumlarının incelenmesi önem teşkil eder. Ayrıca yoğun bir ilaç tedavisine devam eden hastalar ve gebelik süresindeki kadınların aşı olması da risk oluşturabilir. Bu kişilerin aşıya engel olan durumların sonlanmasını beklemesi ve bunun ardından aşı olması gerekir. 

HPV Testi Nedir? 

HPV virüsünün en önemli risk oluşturduğu durumlar rahim ağzı kanseri başta olmak üzere ciddi sağlık sorunlarında etkili olmasıdır. HPV testi, bu gibi durumların tespit edilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Rahimden sürüntü alma yolu ile yapılan HPV testi tarama testleri arasında gösterilebilir. Bu test sayesinde vücutta olası bir virüs bulunması durumunun tespit edilmesi mümkün olabilir.